Αθέατη Ζάκυνθος
Invisible Zakynthos
Σας έχω μιλήσει πολλές φορές για τους φάρους και για τη γοητεία που ασκούν στα μονοπάτια της ψυχής μου… Σας έχω περιγράψει είκοσι οκτώ από αυτά τα πανέμορφα κτίσματα και δύο, που είχα την ευτυχία να ζήσω μέσα στη φιλόξενη αγκαλιά τους για μερικές μέρες. Να λοιπόν μια ευκαιρία ακόμα, στο Ζάντε, την Υδρία, στην άκρα Κερί.
Με τη πανσέληνο του ελαφιού, 11 του Αλωνάρη, ξημερώματα Παρασκευής , έπιασα στον ύπνο το Σκίρωνα, το Πιτυοκάμπτη και το Προκρούστη, έχοντας μοναδική συντροφιά τους ήχους από τη κιθάρα του Muddy Waters. Το πρώτο φως με βρήκε στο έμπα της Αχαΐας.
Η διαδρομή μετά την Αχαϊκή πρωτεύουσα μέχρι τη το λιμάνι της Κυλλήνης δεν θα σας ενθουσιάσει… πάντα ήθελε προσοχή, ακόμα περισσότερο τώρα με τα έργα που γίνονται. Τέσσερα καθημερινά δρομολόγια για το πανέμορφο νησί του Ιονίου. Εγώ με το πρώτο, οκτώ παρά τέταρτο, το Mare Di Levante πήρε ρότα νότιο - δυτική για το λιμάνι της Ζακύνθου.
Πήρα τα κλειδιά για το κτίσμα από το Σπύρο, (επιτηρητή του φάρου) και μετά από είκοσι χιλιόμετρα αντίκρισα τον “φίλο” μου. Κατασκευή του 1925. Λευκός, πνιγμένος στα πεύκα, και τα σκίνα. Ηλεκτροδοτούμενος σήμερα, με το γέρμα του ηλιάτορα ξεκίναγε τις λάμψεις. Κάθε δέκα δευτερόλεπτα σου κλείνει το μάτι, φωτοβολία 26nm. Περίπου 42Km.Το εστιακό του ύψος από την επιφάνια της θάλασσας είναι 190m. Τα βράδια πιάναμε τη κουβέντα!
Τα παλιά χρόνια είχε παρέα τους φαροφύλακες. Τώρα πάνε τα κουρδιστήρια, η πόμπα του πετρελαίου, τα δύσβατα μονοπάτια προσέγγισης και η δύναμη της επιθυμίας του Μπαλοδήμου (σας έχω πει για αυτόν από το φάρο της Σερίφου). Μη ξεχάσω να σας πω, στις αποσκευές μου πήρα κι ένα βιβλίο. Μου το είχε κάνει δώρο εδώ και αρκετό καιρό η φίλη μου η Αντωνία… ”Παλιές και νέες χώρες” του Ισίδωρου Ζούργου. Μετά τις πρώτες σελίδες το είχα παρατήσει… πόσο λάθος είχα κάνει. Το έπιασα από την αρχή. Βρήκα στις σελίδες του τον Μιχαήλ Δέδε. Λάτρης του Βέρν, του Ιούλιου Βέρν και του Νέμο. Έψαξε τη δική του ουτοπία στο φάρο της Ψαθούρας, στα 1888.
Αυτά και άλλα λέγαμε τα υγρά βράδια στην άκρα Κερί με τον “φίλο” μου. Είχαμε και το Σκωτσέζικο ιστιοφόρο του 1869 και Garbarek και τα ωραιότερα ηλιοβασιλέματα. Την ώρα που θόλωναν τα νερά οι Μυτζήθρες έπαιρναν τα μαβιά αγκαλιά και τα κόκκινα. Δεν ήμουν εντελώς “μόνος”.
Στη Ζάκυνθο δεν ήρθα για μπάνια… αν και πήρα μαζί μου το μπανιερό. Ήρθα για την αθέατη Ζάκυνθο. Αυτή που είναι κρυμμένη στις πευκόφυτες ρεματιές, μεθυσμένη από το άρωμα της ρετσίνας (ρετσίνι) , εκεί που λες κι έχει χιονίσει μες το κατακαλόκαιρο από το ασβεστολιθικό και λευκολιθικό της κέλυφος. Για τα αρχοντόσπιτα και τα κωδωνοστάσια, για τα μνημεία από τη Γερμανική κατοχή και τα χρόνια του εμφύλιου. Για τις εσχατιές της και την αναζήτηση του Βραχίονα και της ‘’Μαύρης σπηλιάς’’. Γνώρισα και ανθρώπους φιλόξενους, δοτικούς. Το Σπύρο, την Εύη, τη Ντία, το Σάκη, το Βασιλάκη και την Εβίτα. Τους ευχαριστώ και να είναι όλοι καλά.
Ξεκίνησα με τα πηγάδια του Αγαλά και το παλιό Δημαρχείο. Ανάμεσα στα κλήματα
και τα λιόδεντρα.
Διαβάζω από την ιστοσελίδα του δήμου Ζακύνθου:
https://www.zakynthos.gov.gr/dimotikes-enotites-kai-koinotites/topiki-koinotita-agala/
Δεν πρέπει να φύγει κανείς από τον Αγαλά χωρίς να επισκεφτεί τα 12 Πηγάδια του Ανδρονιού, που χτίστηκαν το 15ο αιώνα, επί Ενετικής Εποχής. Ο τοπικός θρύλος λεέι πως ο Ανδρονιός, ήταν δράκος ψηλός 300 μέτρα που έφτιαξε τα 12 πηγάδια του Αγαλά και τους έδωσε τ’ όνομά του. Ο καλός άρχοντας του χωριού και προστάτης του, ο Δαμιανός,υποχρέωσε τον κακό δράκο Αντρονιό να μονομαχήσει μαζί του και τον νίκησε. Σαν τιμωρία του επέβαλε να φτιάξει 12 πηγάδια, ένα κάθε μήνα του χρόνου, για το καλό των ανθρώπων του χωριού.
Στους χάρτες της Google αναφέρεται ως Γαλάζιο Δημοτικό Σχολείο… ο φακός του
γράφοντα ωστόσο άλλα είδε. Δημαρχείο Αγαλά ( 37.709269, 20.775279)
Συνέχισα για το Κοιλιωμένο. Κωδωνοστάσιο Αγίου Νικολάου. (37.747487, 20.773939)
Διαβάζω πάλι από την ιστοσελίδα του Δήμου Ζακύνθου:
Στον Κοιλιωμένο μπορεί κανείς να θαυμάσει το καμπαναριό της ενοριακής εκκλησίας, το οποίο αποτελεί ένα από τα αξιολογότερα δείγματα της αρχιτεκτονικής φυσιογνωμίας του τόπου. Έχοντας ξεπεράσει τη λειτουργική του σκοπιμότητα κινείται πιά στον καθαρά καλλιτεχνικό χώρο. Κατασκευάστηκε το 1893 και φέρει τη χρονολογία 25 Απριλίου 1893, χαραγμένη στην πρώτη βαθμίδα της εισόδου του. Είναι το αξιολογότερο δείγμα πυργοειδούς καμπαναριού της Ζακύνθου. Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα είναι η γλυπτή διακόσμηση του τελευταίου ορόφου. Μασονικά σύμβολα και σχέδια κοσμούν το καμπαναριό.
https://www.zakynthos.gov.gr/dimotikes-enotites-kai-koinotites/topiki-koinotita-koiliomenou/
Να σας πω εδώ, ότι σε λιγότερο από τρείς αιώνες, η ενετική κυριαρχία επέτρεψε την άνθιση τόσο του πολιτισμού , όσο και της αρχιτεκτονικής του νησιού, σε σημείο που η Ζάκυνθος κέρδισε την ονομασία ‘’Φλωρεντία της Ελλάδας’’.
Πάμε βορειότερα τώρα, στην Έξω Χώρα. Αριστερά από τον οικισμό, ‘’φεύγει’’ δρόμος ασφάλτινος που φτάνει, μετά από 4,5Km, μέχρι τη ρίζα ενός λόφου πάνω από τα δυτικά παράλια . Στη κορφή του στρογγυλοκάθεται ο Ενετικός πύργος – παρατηρητήριο. Δεν έχω λεπτομέρειες, έχω όμως ένα εκπληκτικό αγνάντι.
Στη πλατεία της Έξω Χώρας , δίπλα από τον κεντρικό δρόμο θα δείτε την αιωνόβια ελιά… η φύση σε μεγάλα κέφια!
Συνέχισα για τη μονή Αναφωνήτριας. Ο πολιούχος Άγιος Διονύσης έζησε εδώ ως μοναχός και ηγούμενος το 16ο αιώνα. Η εικόνα της βρεφοκρατούσας Παναγίας ακολουθεί το ίδιο αφήγημα που άκουσα και στη μονή Κλειβωκάς στα περάσματα της Γορτυνίας. Τέλος πάντων, δεν είμαι και πολύ καλός σ΄ αυτά, μπορείτε ωστόσο να διαβάσετε λεπτομέρειες στην ιστοσελίδα (ελληνικά μοναστήρια https://www.monastiria.gr/iera-moni-panagias-anafonitrias/ ).
Το μνημείο χρονολογείται από τα μέσα του 15ου αιώνα , με χαρακτηριστικό κτίσμα τον πύργο – κωδωνοστάσιο προστασίας της μονής δεξιά της εισόδου. 37.844425, 20.645020
Είμαι πια 35Km μακριά από το “καταφύγιό” μου. Αποφάσισα, επιστρέφοντας να σταθώ στο Μυκηναϊκό νεκροταφείο στο Καμπί και να ποτίσω τ΄ άλογα στη ταβέρνα του Μιχάλη. Μυκηναικός πολιτισμός στη Ζάκυνθο…3500 χρόνια πίσω. Μοναδικό εύρημα στο νησί αυτής της ιστορικής περιόδου. (37.779066, 20.679609) . Να που όμως η μέρα μου επεφύλαξε και μια ακόμα ανακάλυψη. Μπύρα “LEVANTE” αφιλτράριστη pale lager με μοναδική θέα στις δυτικές ακτές. Τα πεύκα γατζωμένα στα απότομα πρανή , έφταναν μέχρι τη θήλασα.
Όλα μου τα βράδια στο φάρο “έκλειναν” με αγνάντι το ηλιοβασίλεμα και την αναζήτηση της δικής μου ουτοπίας μαζί με τον Μιχαήλ Δέδε.
Σήμερα θα πάμε ακόμα βορειότερα . Στον Άη Γιώργη των Κρημνών. Μονή του 1535 με το χαρακτηριστικό κωδωνοστάσιο – πύργο του 1561. Το καθολικό αποκτά μεταφυσικές διαστάσεις χρωμάτων από τα βιτρό παράθυρα του ναού. Ο μοναχός στην υποδοχή του μνημείου αγόγγυστα δέχτηκε την αδιακρισία του φακού μου.
Στις Βολίμες έψαξα το αρχοντικό του Κόμη, δυστυχώς δεν ήταν επισκέψιμο και τα ερείπια της μονής του Αγίου Ανδρέα. Εδώ θέλει λίγο προσοχή το πέρασμα. Κακός χωματόδρομος, περίπου 8Km μέσα από πευκοδάση και αγνάντι στα βόρειο - δυτικά. Το μνημείο όμως του 1671(;) σε αποζημιώνει. Το καθολικό, το υπέρθυρο της δυτικής πύλης, το πηγάδι, οι μεταλλικές καβίλιες που δίνουν μάχη με το χρόνο και ο τοπικός κτηνοτρόφος που κάνει ότι θέλει…
Αρχοντικό (Κόμη) Βολίμες / mansion (Komi) Volimes 37.874790, 20.658042
Ναός Αγίας Παρασκευής - Βολίμες / St. Paraskevis - Volimes 37.875206, 20.657850
Ερείπιο της Μονής του Αγίου Ανδρέα Ruins of the Monastery of Saint Andrew 37.884669, 20.641958
Το βράδυ ο Μιχαήλ Δέδες μου είπε ότι ούτε ο Ιούλιος Βέρν δεν θα μπορούσε να σταθεί τόσο τυχερός που ο ίδιος είχε την ευκαιρία να επιτηρεί το φάρο της Ψαθούρας. Γεννιόμαστε μου είπε με το χρώμα των ματιών μας και της ψυχής μας το εκμαγείο. Ότι δεν είναι ακριβώς στις διαστάσεις του, δεν μπαίνει όσο κι αν το σπρώξεις, δεν χωράει, μόνο περιμένει στα αζήτητα και σκουριάζει έξω στον αέρα.
Ο φάρος στο Σκινάρι / The lighthouse at Skinari 37.931057, 20.702077
Ακόμα βορειότερα σήμερα, στην άκρα Σκινάρι. Ο έτερος φάρος του νησιού. Τον “ζήλεψα”. Πέτρινος του 1897, κοιτά τη Κεφαλλονιά και τα κελεύσματα του Γρέγου. Από την άλλη είπα πολύ τουριστικός, ησυχία δεν θα έχουν οι παραθεριστές του.
Η κορφή του Βραχίονα 758m / peak Vravhionas 758m 37.814417, 20.707672
… κατηφόρισα προς τον Άγιο Λέοντα. Η παράδοση κρατά από τα χρόνια των Ενετών. Έψαχνα τη κορφή του Βραχίονα. Μετά τη Λούχα έκανα αριστερά (εδώ 37.798257, 20.725164). Κοπάνημα για 10Km μέχρι να ξαναβγώ στον πολιτισμό (άσφαλτος). Είμαι στη στέγη του νησιού. Υψόμετρο 758m. Το αγνάντι μόνο προς τα βόρεια έχει γούστο, εκτός αν σας αρέσουν οι ανεμογεννήτριες… Είχα αρκετό χρόνο ακόμα μπροστά μου και έδωσα ένα πέρασμα από το Καμπί και το μεγάλο σταυρό στη κορφή του λόφου (37.779985, 20.678529). Μνημείο για τα θύματα του εμφύλιου διαβάζω. Στη δυτική πλευρά χάσκει ένα γρέμι που σου κόβει την ανάσα. Δεν αντιστάθηκα στο αγνάντι της Σχίζας από τη ταβέρνα “Σταυρός”. Σταθερή αξία pale “LEVANTE” και χταποδάκι ξιδάτο.
Ο Μιχαήλ Δέδες απόψε μου διάβασε ένα γράμμα από την αγαπημένη του Λεύκα Κυρομάνου…” Τι άνδρας ήσουν εσύ Μιχαήλ, που ούτε τη περιουσία σου δεν μπορούσες να προστατέψεις; Σε ποια οικόπεδα του ουρανού και σε ποια αγροτεμάχια της θάλασσας είχες τίτλους κτήσης; Ποια γυναίκα θα ΄θελε να μοιραστεί τη ζωή της μαζί σου;…”
Ξημέρωσε 16 του Ιούλη. Πως περνούν οι μέρες τόσο γρήγορα;
Έβαλα για τη χώρα πρωί - πρωί, να προλάβω τις ορδές των τουριστών, για να επισκεφτώ το Ενετικό κάστρο στη Μπόχαλη. (Θα τα πούμε σε ξεχωριστή δημοσίευση για το εξαιρετικό αυτό μνημείο της Ζακύνθου, είναι μία κατηγορία μόνο του). Εκεί κοντά είναι και το Εβραϊκό νεκροταφείο.
Εβραίικό νεκροταφείο / Jewish cemetery 37.792754, 20.896507
Διαβάζω : Οι Εβραίοι της Ζακύνθου είναι γνωστοί για την επιβίωσή τους κατά τη διάρκεια της Ναζιστικής κατοχής. Παρά τη γενική καταδίωξη Εβραίων στην Ελλάδα από τους Ναζί, οι Εβραίοι της Ζακύνθου διασώθηκαν χάρη στην αντίσταση των ντόπιων, συμπεριλαμβανομένου του Μητροπολίτη Χρυσόστομου Α' και του δημάρχου Λουκά Καρρέρ. Όταν οι Ναζί ζήτησαν κατάλογο των Εβραίων του νησιού, ο Μητροπολίτης και ο Δήμαρχος έδωσαν μόνο τα ονόματά τους, δηλώνοντας ότι αυτοί ήταν οι μόνοι Εβραίοι που υπήρχαν. Οι Εβραίοι διασκορπίστηκαν σε χωριά του νησιού και κρύφτηκαν σε σπίτια χριστιανών, με τη βοήθεια του ΕΑΜ. Μετά τον πόλεμο, πολλοί από τους Εβραίους της Ζακύνθου μετανάστευσαν στο Ισραήλ ή σε άλλες περιοχές.
Είχα και μια άλλη πληροφορία που αφορούσε την ταφή ενός Εβραίου Γάλλου ναύτη που απεβίωσε κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του Ναπολέοντα στα 1799 στη πολιορκία της Άκκρας. Είναι ενταφιασμένος εδώ στη Ζάκυνθο μέσα στον καγκελόφραχτο περίβολο του νότιου τομέα του νεκροταφείου …
Νότιος τομέας Εβραίικού νεκροταφείου / Southern section of the Jewish cemetery
Δίπλα ακριβώς είναι και ο Ναός του Αγίου Γεωργίου των Φιλικών. Κολοκοτρώνης, Διονύσιος Σολωμός, Νικηταράς, Πετμεζάς, Πλαπούτας, Φωτομάρας, Ρώμας, Δραγώνας, Στεφάνου κ.α. έδωσαν όρκο πάνω στην εικόνα του Χριστού. Ο ναός ήταν κλειστός…
Πολύ κοντά είναι και ο λόφος Στράνη. Εκεί έγραψε ο εθνικός ποιητής τον ύμνο προς την ελευθερία. Εκεί είναι και η προτομή του που κοιτά κατά το Μεσολόγγι. Είμαι μια ανάσα από το ΄΄Ακρωτήρι΄΄. Πλάι στο κύμα , με λιγοστούς λουόμενους, περίεργο για τη Ζάκυνθο, βρίσκεται το Ενετικό υδραγωγείο κατασκευής του 16ου αιώνα.
Λόφος Στράνη - προτομή Διονύσιου Σολωμού / Strani Hill - sculpture of Dionysios Solomos
Ενετικό υδραγωγείο / Venetian aqueduct 37.803095, 20.904108
“Εξαίρετης αισθητικής διακοσμητικά στοιχεία εντοπίζονται στην εμπρόσθια όψη του υδραγωγείου, τρεις λεοντοκεφαλές που πλαισιώνουν τις κρήνες, τις οποίες διαπερνούν μεταλλικοί σωλήνες. Άνωθεν των λεοντοκεφαλών υπάρχει μία επιγραφή, η οποία είναι τιμητική προς τον ανακαινιστή της κρήνης. Τοποθετείται σε τετράγωνο πλαίσιο, διαθέτει εγχάρακτες πληροφορίες όπως το έτος ανακαίνισης, το όνομα του ανακαινιστή, τον οίκο στον οποίο ανήκει, καθώς και το οικόσημο του οίκου Renier”.
Συνέχισα για το Καληπάδο. “ Aρχοντικό Αμπελοράβδη” . Διαβάζω : Κτιριακό συγκρότημα εξοχικής έπαυλης, κτισμένο το 1926, με γοτθικά αρχιτεκτονικά στοιχεία και μπαρόκ επιρροές, που προσομοιάζουν την έπαυλη με πύργο. Έχει χαρακτηριστεί ως έργο τέχνης και έχει κηρυχτεί Σύγχρονο Ιστορικό Διατηρητέο Μνημείο (ΦΕΚ 35 /τ.2/ 1992). Χαρακτηριστικές οι κατασκευές στον περιβάλλοντα χώρο του, όπως ο δρομίσκος πρόσβασης στην οικία (μαΐστρος) και η πέτρινη αυλόπορτα. Κατασκευάσθηκε στις αρχές του αιώνα για εξοχική κατοικία ζακυνθινής οικογένειας Αμπελοράβδη. Στο χτίσιμο της εξοχικής του κατοικίας ο Αμπελοράβδης δεν έδειξε καμία φειδώ στα έξοδα της διακόσμησης, παρόλο που λέγεται ότι είχε … καβούρια στην τσέπη. Ο Δημήτριος Πελεκάσης είχε ζωγραφίσει τους θαυμάσιους γοτθικίζοντες υαλοπίνακες. Τα σχέδια όλα, του σπιτιού του ξέπορτου, των πορτονιών, των κάγκελων, όλα είχαν έρθει από την Αγγλία, μέχρι και η εσωτερική ξύλινη σκάλα. Μπροστά στην κύρια είσοδο βρίσκονταν ένα ηλιακό ρολόι. Ο πύργος Αμπελοράβδη βρίσκεται στο Καληπάδο , χτισμένος σε έναν υπερυψωμένο χώρο που δεσπόζει στην περιοχή. Η περιοχή ανήκε στην αρχοντική οικογένεια Βούλτσου και αγοράσθηκε από αυτήν. Έχει περιέλθει στην ιδιοκτησία Ι. Καρδάρη.
https://mygreekheart.com/el/item/pyrgos-ampeloravdi-zakynthos/.
Αρχοντικό Αμπελοράβδη / Ampeloravdi mansion 37.797816, 20.837723
Πέρασα τη νότιο - δυτική πύλη και διέσχισα για περίπου 300m ένα ελαιώνα μέχρι να φτάσω στο κτίσμα. Δεν χόρταινα αυτό που έβλεπα, νόμιζα ότι εδώ κατοικούσε κάποιος λόρδος. Το “ταξίδι” αυτό όμως διακόπηκε όταν ένα ζευγάρι εμφανίστηκε από ένα παρακείμενο κτίσμα. Τους έπεισα ότι η παραβίαση ενός ιδιωτικού χώρου εκ μέρους μου ήταν καθαρά για λόγους φωτογράφισης. Μάλλον τους έπεισα γιατί η κυρία μου έδωσε αρκετές πληροφορίες για αυτό το στολίδι … όπως ότι αυτός ο ελαιώνας κάποτε στα χρόνια της άνθισης ήταν αμπελώνας που απέδιδε σταφίδα.
Όποτε μου δινόταν η ευκαιρία περνούσα και από το mini market του κ. Δημήτρη Ξένου για ώνια, εδώδιμα αποικιακά, μπακάλικο… (37.783729, 20.855979). Καλοσύνη, ευγένεια, επικοινωνία και καλές τιμές. Έχει και ΑΒ το νησί, αλλά ο κ. Ξένος είναι αλλιώς.
Οι συζητήσεις τα βράδια με τον Μιχαήλ Δέδε ήταν ένα βάλσαμο μαζί με το ηλιοβασίλεμα εδώ στην άκρα Κερί. “Έφυγα απ΄ την Αθήνα γιατί αυτό ήταν πιο δυνατό από μένα και εγκαταστάθηκα στο φάρο της Ψαθούρας. Βρήκα τη θέση μου στην αίθουσα της μεγάλης όπερας του κόσμου. Αυτό είναι η Ψαθούρα, ένα χειροφίλημα με το άπαν”.
Την επομένη πήγα στο Αργάσι. Δύο γεφύρια κοσμούν το τόπο. Ένα υδρογέφυρο του 1809 και ένα πεζογέφυρο του 1805. Το πρώτο το κατασκεύασαν οι Άγγλοι και το δεύτερο επί Ιονίου Πολιτείας.
Μετά νοτιότερα. Της αλεπούς ο θάνατος… ορδές. Είσαι τυχερός αν ακούσεις ελληνική λέξη. Στη παραλία του Γέρακα οι ξαπλώστρες κοστίζουν 40€ για δύο άτομα. Έκανε και μία ζέστη… είπα hasta la vista χωρίς baby. Δεξιά όπως κοιτάμε τη θάλασσα στα 300m περίπου από το σημείο που ξεκινά το ξυλόσκαλο, αν ακολουθήσετε το χωματόδρομο πεζή, θα συναντήσετε ένα πολύ ενδιαφέρον γεωλογικό φαινόμενο… η Καππαδοκία στο Γέρακα. Γεωλογικά καμώματα πλάι στα πεύκα και τη θάλασσα.
1805 37.766652, 20.921390
1809 37.760359, 20.917858
Γέρακας / Gerakas 37.707391, 20.986147
Προστασία για τα αυγά της χελώνας / protection for turtle eggs
Και μετά και μετά; Κοντοσούβλι, κρύα fischer στο Βανάτο πλάι στη “ΠΡΟΒΟΛΗ” της Εύης και δε θέλω ... νοσηρές σκέψεις.
Είπα στον Δέδε το βράδυ να κουβεντιάσουμε χωρίς να μιλάμε. Δεν περίμενα να το δεχθεί τόσο εύκολα.
Σάββατο 19 του μήνα. Το γονιό σου… έχει δίκιο ο Στάθης. Άμα είσαι νέος ο χρόνος περνάει, άμα μεγαλώνεις, ο χρόνος φεύγει. Θα ψάξω τη Μαύρη Σπηλιά στις πτυχώσεις του Βραχίωνα. Πέρασα το Άγιο Λέωντα, τη Λούχα και έφτασα στο Γύρι. Πριν το κοιμητήριο φεύγει αριστερά κακός χωματόδρομος, (μη μπείτε αν δεν έχετε 4Χ4) και μετά από 3,5Km έφτασα στην είσοδο του μονοπατιού. Είναι απότομο, έχει σχεδόν σε όλη τη διαδρομή βοηθητικό ρέλι με σχοινιά . Δύο γόνατα με μηνίσκους στραγάλια, είπα “φίλε δε σε παίρνει…” και γύρισα πίσω. Διαπίστωσα ωστόσο ότι η οδική διαδρομή από την ανατολική πλευρά μέχρι την είσοδο του μονοπατιού είναι σχεδόν ασφάλτινη και προσβάσιμη για όλα τα οχήματα.
Συνέχισα για τη Κυψέλη. Η Ενετική βαρδιόλα και το μνημείο του IIWW με τη μαλάνχιμη άγκυρα. Μνημείο για τους Ζακυνθινούς , για τη προσπάθεια επιβίωσης να περάσουν στα απέναντι παράλια το 1940, αλλά δεν τα κατάφεραν ποτέ. Τέσσερεις από τη Κυψέλη, τρείς από το Καληπάδο και ένας από την Αρετή Ηλίας.
Οι Μυτζύθρες την ώρα που θολώνουν τα νερά.
“Που πας;” με ρώτησε ο Μιχαήλ Δέδες περασμένες δέκα το βράδυ φεύγοντας από το φάρο. “Πάω στο Βανάτο για μελιτζανοσαλάτα και σκορδοστούμπι… έτσι λένε εδώ ότι φτιάχνετε με σκόρδο”. Ουκ εστίν αριθμός… δε σας λέω λεπτομέρειες γιατί θα με ματιάσετε.
Την επομένη με περίμενε ο Σπύρος έξω από το λιμεναρχείο να του δώσω τα κλειδιά… Ευχαριστώ το Πολεμικό Ναυτικό και το παιδί μου για το “ταξίδι” στο φάρο. Ευχαριστώ την Αντωνία που μου έδωσε την ευκαιρία με το βιβλίο “Παλιές και νέες χώρες” να έχω παρέα τον Μιχαήλ Δέδε τα βράδια στην άκρα Κερί…
Δημοσίευση / publication : 29.07.2025