Γράμμος - Τσούκα Πέτσικ (2521m)
Grammos - Tsouka Petsik (2521m)
Ο Γράμμος από το Γκέσο - σε πρώτο πλάνο το Περήφανο και στο βάθος αριστερά η Τσούκα Πέτσικ (2521m)
Grammos from Geso - in the foreground is Perifano and in the background on the left is Tsuka Petsik (2521m)
Τι να σας πω για το Γράμμο τώρα. Όταν ένας τόπος γίνεται γνωστός για την τραγικότητα του, οι λέξεις δεν φτάνουν για να παραστήσουν τόσο φανερά το πόνο, τη πίκρα και την ωτειλή στο φιλιατρό της ψυχής. Η τελευταία πράξη του εμφυλίου παίχτηκε εδώ, σ΄ αυτά τα περάσματα. Τα μνημεία των νικητών και των ηττημένων σε στοιχειώνουν. Κάμενικ, Σκίρτση, Γκόλιο, Περήφανο, Γκέσος, Τσούκα Πέτσικ, Αρένες, Κιάφα, οι περισσότερες κορφές δυάρες. Ο Σαραντάπορος, ο Αλιάκμονας, ο Ντέτσικος, το ρέμα της Πιστίλιαπης, η Γκίστοβα, η Μουτσάλια, οι οξιές, τα έλατα και η μαύρη Πεύκη. Μα και η αρκούδα, οι χρυσαετοί και οι τρίτωνες...Παρθένα μέρη, απάτητα. "Ας είναι καλά τα ναρκοπέδια" που ακόμα και τώρα κρατούν μακριά το "μεγαλύτερο αρπακτικό"...
Πρώτη φορά Μάρτης του 2006. Ο Γράμμος "αυγό". Με το ζόρι φτάσαμε στο Πληκάτι. Επιστρέψαμε στη Κόνιτσα.
Δεύτερη φορά "πατήσαμε" την Αετομηλίτσα , Μάρτης του 2007 τώρα. Κακοί χωματόδρομοι , το χιόνι ακόμα κρατούσε τις στράτες του βουνού κλειστές, ψυχή ζώσα. Δε μετανιώσαμε, τα Ζαγοροχώρια σε αποζημιώνουν . Ιδιαιτέρα η Πυρσόγγιανη.
(αφιέρωμα στα Μαστοροχώρια εδώ : https://www.geotzan.com/mastorochoria-2007
Τρίτη φορά Αύγουστος του 2008. Οι ίδιοι χωματόδρομοι, αλλά ανοικτοί, φτάσαμε μέχρι τη Γράμμουστα. Η εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου ήταν ακόμα χάλασμα από την εποχή του εμφύλιου. (Η περιγραφή αυτού του οδοιπορικού θα γίνει αναλυτικά παρακάτω)
....και η τελευταία φορά ήταν τον 15Αύγουστο του 2018, με ελεύθερο camping στις λίμνες Μουτσάλια (αφιέρωμα εδώ : https://www.geotzan.com/moutsalia
Πρώτη διανυκτέρευση στη λίμνη Πλαστήρα (ελεύθερο camping)
First night at Lake Plastira (free camping)
Δεύτερη διανυκτέρευση "Καταφύγιο Βάλια Κάλντα" (οργανωμένο camping)
Second night "Valia Kalda Refuge" (organized camping)
Τρίτη διανυκτέρευση "Καταφύγιο Αετομηλίτσας" (Ξενώνας)
Third night "Aetomilitsas Refuge" (Guesthouse)
Καλοκαίρι λοιπόν, Αύγουστος στις 19, μέρα Τρίτη. Δύο "τζιπούρες", σκηνές, λιόπανα, παγούρια και για ώνια στον Άγιο Γεώργιο το Φθιωτό. Δεξιά για Φουρνά, Νεράιδα, Ανθυρό και λίμνη Πλαστήρα. Πρώτη διανυκτέρευση πλάι στο νερό εδώ : (39.313872, 21.730067)
Την επομένη, Μουζάκι, Πύλη, Χαλίκι, Ανήλιο, Μέτσοβο, Βοβούσα και διανυκτέρευση σε οργανωμένη κατασκήνωση στο "Καταφύγιο της Βοβούσας”
εδώ : (39.914765, 21.055306)
Για τη τρίτη βραδιά προγραμματίστηκε το "Καταφύγιο της Αετομηλίτσας", σήμερα λέγεται "Ξενώνας Αετομηλίτσας" εδώ : (40.309357, 20.853645). Φεύγοντας απ΄ τη Βοβούσα περάσαμε από τον αυχένα της Μόρφας, βγήκαμε στη Λάιστα, Βρυσοχώρι, Παλιοσέλι, Κόνιτσα και στις 6 το απόγευμα ήμασταν στο ονομαστό βλαχοχώρι. Μέχρι εδώ έχουμε 704Km.
_JPG.jpg)
Αρένες. Δάσος Οξιάς
Arenas. Beech forest
Λίμνες Μουτσάλια - Τρίτωνας
Moutsalia lakes - Triton
Η Αετομηλίτσα από τις Αρένες / Aetomilitsa from the Arenas
Η Αετομηλίτσα από το Γκέσο / Aetomilitsa from Geso
Την επομένη στις 8 το πρωί ξεκινήσαμε με τα αυτοκίνητα για το Γκέσο (2163m). Η διαδρομή χωμάτινη, "απαιτητική", θέλει προσοχή σε κάποια σημεία. Τα πρώτα χιλιόμετρα είναι σε δασωμένο τοπίο και όσο κερδίζουμε υψόμετρο μπαίνουμε στην αλπική ζώνη. Στο μνημείο του Εθνικού Στρατού ( 40.317921, 20.822330) αφήσαμε τα οχήματα. Ο τόπος γεμάτος αμπριά. Η ανάσα του βουνού βαριά, το ίδιο και η δικιά μας. Παντού διάσπαρτη η ιστορία. Στον αέρα , στα μονοπάτια, ακόμα και στα αγριολούλουδα.
Γράμμος από το Γκέσο - Δυτικές και Νότιες απολήξεις
Grammos from Geso - Western and Southern Conclusions
Αλπική λίμνη - Ανατολικά και Βόρεια από το Γκέσο
Alpine Lake - East and North of Geso (40.326170, 20.833704)
Γράμμος . Θέα από το μονοπάτι - Βορειοανατολικές πτυχώσεις
Grammos. View from the path - Northeast folds
Γράμμος - Ακολουθώντας το μονοπάτι
Grammos - Following the path
Το μονοπάτι στην αρχή είναι ένας εγκαταλελειμμένος στρατιωτικός δρόμος. Μετά με πολύ καλή σήμανση - κολωνάκια και λευκά κόκκινα σημάδια σε οδηγεί ανάμεσα στο Περήφανο (2444m) και στην Κιάφα (2395m). Παντού οξειδωμένα κιβώτια πυρομαχικών, οβίδες, πολυβολεία, κάλυκες και βολίδες. Το μέταλλο του θανάτου αντέχει ακόμα από το καλοκαίρι του 1949.
Γράμμος. Οβίδα πάνω στο μονοπάτι
Grammos. Shell on the path
Γράμμος. Κυτίο πυρομαχικών πάνω στο μονοπάτι
Grammos. Ammo box on the path
Γράμμος. Θέα από το μονοπάτι- Νότια πρανή και η κορφή Περήφανο
Grammos. View from the trail- South slope and the summit of Perifano
Τώρα είμαστε σε μια κόψη στα 2400m που σου κόβει την ανάσα. Στα νότια ο Σαραντάπορος και στα βόρεια η κοιλάδα της Γράμμουστας. Από τα μεγαλύτερα λιβαδοτόπια της πατρίδας μα. Έχουμε κάνει περίπου τρία χιλιόμετρα. Περνάμε στη νότια πλαγιά του αυχένα "πέφτοντας" στα 2200m μέχρι να βγούμε σ΄ ένα διάσελο βορειότερα στα 2350m. Τώρα έχουμε το κώνο της Τσούκα Πέτσικ μπροστά μας.
Γράμμος. Κυτίο πυρομαχικών πάνω στο μονοπάτι
Grammos. Ammo box on the path
Γράμμος. Πολυβολείο στις δυτικές απολήξεις
Grammos. Bunger
Γράμμος. Το μονοπάτι και η κορφή Περήφανο
Grammos. The path and the summit Perifano
Γράμμος. Το μονοπάτι
Grammos. The path
Γράμμος. Θέα από το μονοπάτι - Βόρειες απολήξεις
Grammos. View from the trail
Γράμμος. Κυτία πυρομαχικών πάνω στο μονοπάτι
Grammos. Ammo box on the path
Γράμμος. Οβίδα πάνω στο μονοπάτι
Grammos. Shell on the path
Γράμμος. Σε πρώτο πλάνο ο Γκέσος και στο βάθος οι Αρένες
Grammos. Gessos in the foreground and the Arenas in the background
Πατήσαμε κορφή στις 12:30μμ. Μέχρι εδώ έχουμε 3:30h πορείας και περίπου 7 Km. διαδρομής . Αυτά που είχαμε διαβάσει για τους χρόνους πήγαν περίπατο. Λοιπόν στα βορειοδυτικά η Αλβανία. Στα νοτιοανατολικά ανάγλυφη όλη η διαδρομή μας. O Γκέσος, το Περήφανο, η Κιάφα και στα ποδάρια μας η κορφή Τσούκα Πέτσικ (2521m)...η υψηλότερη μέχρι σήμερα.
Γράμμος. Θέα από τη κορφή Τσούκα Πέτσικ - Βορειοανατολικός αυχένας
Grammos. View from the top of Chuka Petsik - Northeast neck
Γράμμος. Θέα από τη κορφή Τσούκα Πέτσικ
Grammos. View from the top of Chuka Petsik
Η διαδρομή μας / Our route
1 Γκέσος 2163m / Gesos
2 Πρίφανο 2444m / Perifano
3 Κιάφα 2395m / Kiafa
4 Τσούκα Πέτσικ 2521m / Tsouka Petsik
Γράμμος. Το κολονάκι του τριγωνομετρικού σημείου (Τσούκα Πέτσικ 2521m)
Grammos. The pillar of the trigonometric point (Chuka Petcik 2521m)
Στις 15:10 ήμασταν πίσω στο Γκέσο. Πιό γρήγοροι στην επιστροφή (κατηφόρα γαρ). Πήραμε τα αυτοκίνητα και επιστρέψαμε στην Αετομηλίτσα...η τέταρτη και πέμπτη διανυκτέρευση έγιναν στη Πυρσόγγιαννη, στο "Αρμολόι" .
Μέχρι το καλοκαίρι του 2018 άλλαξαν πολλά. Οι δρόμοι είναι καλύτεροι, αρκετοί από αυτούς ασφαλτοστρωμένοι, ξεφύτρωσαν καταλύματα, ακόμα και στη Γράμμουστα (40.391461, 20.835816) σ΄ αυτή την εσχατιά...έγινε το Πάρκο Εθνικής Συμφιλίωσης (40.336458, 20.970083), ωστόσο όμως τα αλυσοπρίονα των υλοτόμων " στομώνουν" μέχρι και σήμερα από τα θραύσματα μου φωλιάζουν στους κορμούς των δέντρων.
Άλλα αφιερώματα στη περιοχή / Other tributes in the area :
Δημοσίευση / Publication : 06.12.2023