"Το Πάρκο των ψυχών" / Σανατόριο Πάρνηθας
"Park of souls" / Parnitha sanatorium
Σε διάφορες αναγνώσεις, από αφιερώματα κυρίως ηλεκτρονικών εντύπων , οι περιγραφές λοιπόν λένε ότι είναι 40' από την Αθήνα. Ε, σας λέω ότι μπορεί να είναι πολύ περισσότερο. Αν εκείνη τη μέρα τύχει να πέσει και καμιά λιακάδα στα κέφια της , μπορεί ακόμα και πριν τις ευθείες της λεωφόρου Πάρνηθας να σας τη σβουρίξει και να κάνετε αναστροφή.......
Μιλάμε για ορδές αυτοκινήτων. Λαϊκό προσκύνημα. Τη πατάς τη φλούδα και μαθαίνεις. Ξέρω δε μπορείτε καθημερινή, αλλά τότε που μπορεί όλος ο κόσμος....έχετε δίκιο.
Τέλος πάντων. Συνεχίστε μετά το χώρο στάθμευσης του teleferic και σε 12Km περίπου αρχίζει το σφίξιμο στο στομάχι. Εκεί σε ένα μικρό πλατό δεξιά του δρόμου εκτείνεται "Το πάρκο των ψυχών". Μόνο πάρκο βέβαια δεν είναι.....Ψάχνεις για βλάστηση, πουθενά, κρανίου τόπος. Ούτε τραμπάλες, τσουλήθρες, παγκάκια, μόνο ο πόνος και η απελπισία στα χαραγμένα ξύλινα πρόσωπα των εικαστικών του Σπύρου. Απέναντι στα αριστερά σας είναι το κουφάρι του Σανατόριου της Πάρνηθας.
Στα 1914 με μια διαθήκη από τη μητέρα του (Φαιναρέτη Έβερτ) ο Κωνσταντίνος Φουγκ αφήνει όλη του τη περιουσία για την ανέγερση νοσοκομείου για φυματικούς με την επωνυμία " Νοσοκομείον Γεωργίου Σταύρου & Γεωργίου Φουγκ" .
Νοικιάζονται λοιπόν κτήματα της μονής Πετράκη στην Πάρνηθα και δημιουργείται ένα ορεινό αντιφυματικό περίπτερο. Αριθμός κλινών 14. Τα εγκαίνια γίνονται τον Αύγουστο του 1914. Είκοσι χρόνια μετά, αποφασίζεται η ανέγερση του νέου σανατόριου και στα 1935 ξεκινά η λειτουργία του. Η κατασκευή είναι έργο του αρχιτέκτονα Ιωάννη Αντωνιάδη, προϊστάμενου των τεχνικών υπηρεσιών του νοσοκομείου "Ευαγγελισμός". Στα χρόνια εκείνα η φυματίωση θέριζε τους ανθρώπους. Υψόμετρο (1000m περίπου) καθαρός αέρας, βλάστηση(τότε), αγνάντι (σιγά μη τους ένοιαζε το αγνάντι) και μακριά από τη βαβούρα της πρωτεύουσας .
Από τους διασημότερους ασθενείς στα 1934 ο Γιώργος Κοτζιούλας αν δεν κάνω λάθος και στα 1937 είναι και ο Γιάννης Ρίτσος . Αμφότεροι ποιητές μας , μάλιστα λέγεται ότι ο Ρίτσος έγραψε εκεί την "Εαρινή συμφωνία" , το "Μια πυγολαμπίδα φωτίζει τη νύχτα" και άλλα έργα του, που δεν μπόρεσα όμως να διασταυρώσω την πληροφορία....
Τριάντα χρόνια(1943) μετά, έρχεται η πενικιλίνη. Μαζική παραγωγή, ο κόσμος σώζεται όχι μόνο από τη φυματίωση αλλά και από ένα σωρό άλλες μη πνευμονολογικές ασθένειες. Οπότε αρχίζει η κατιούσα για το σανατόριο της Πάρνηθας. Στη περίοδο της κατοχής περνά στα χέρια των κατακτητών Γερμανών και μεταπολεμικά συνεχίζει τη λειτουργία του μέχρι το 1950. Το 1960 το παίρνει ο ΕΟΤ για τουριστικό θέρετρο και στα 1961 μέχρι το 1964 ξαναγίνεται νοσοκομείο. Μετά αποφασίζεται η λειτουργία του τους θερινούς μήνες να είναι "ΞΕΝΙΑ" και το χειμώνα Σχολή Τουριστικών Επαγγελμάτων. Το οριστικό τέλος ανάγεται στα μέσα της δεκαετίας του 1980 και η ταφόπλακα με το σεισμό του 1999. Από τότε κρίνεται και απαγορευτική η οποιαδήποτε προσέγγιση του.
Λεηλασίες, καταστροφές, ακόμα και τα αρχεία διάβασα έχουν χαθεί. Ωστόσο διάφορες ιστορίες για φαντάσματα, στοιχειά, παγανιστικές τελετές και άλλες ανάλογου περιεχομένου περιγραφές εξάπτουν την φαντασία.
Το Horizon Levante δεν είναι και τόσο λάτρης των μεταφυσικών, ιδεαλιστικών και γενικά τέτοιων προσεγγίσεων. Μα τι λέω. Για το πάρκο ψυχών ήρθαμε εδώ. Λοιπόν, με αφορμή όλο αυτό τον πόνο από την ρημάδα τη φυματίωση, τις απώλειες των ανθρώπων, (καταγράφονται περί τους 100.000 θανάτους στον τόπο μας) και ακριβώς δίπλα στο σημερινό κουφάρι του παλιού σανατόριου ένας υπάλληλος του δασαρχείου, ο Σπύρος Ντασιώτης πήρε "πληγωμένους" κορμούς δέντρων από τις πυρκαγιές της Πάρνηθας και σμίλεψε με το δικό του τρόπο την απελπισία και τον πόνο από τα χρόνια της αρρώστιας.
Από τον Οκτώβρη του 2012 λοιπόν, μια διαρκής έκθεση περιμένει τον επισκέπτη σ΄ αυτόν τον αποψιλωμένο χώρο από τις πυρκαγιές και κάτω από τη βαριά σκιά του εγκαταλελειμμένου νοσοκομείου.
Οι περισσότερες ξύλινες μορφές κοιτούν κατά το "στοιχειωμένο κτίσμα". Αν ανοίξετε τα περάσματα της ψυχής σας θα συναντηθείτε με "Το Σταυρό του Μαρτυρίου", "Τη νοσταλγία της μάνας για το παιδί της" , "Το συλλογισμό", "Το φτερό", το......το......
Ιστορικές πληροφορίες και δύο φωτό εποχής από το link: https://www.taathinaika.gr/to-stoicheiomeno-sanatorio-tis-parnithas/
publication/δημοσίευση 04.01.2021