Καμάριζα - Λαυρεωτική 2

Καμάριζα - Λαυρεωτική 2
Kamariza - Laureotic 2
(37.723933, 24.013179)

Μεταλλευτικό μουσείο

Mining museum

Σας είχα αναφέρει στο προηγούμενο αφιέρωμα για τη Λαυρεωτική, (https://www.geotzan.com/sourizavalley) ότι ο τόπος έχει πάρα πολλά να μας ''πει''. Αξίζει να τον επισκεφτεί κανείς ξανά και ξανά. Έτσι λοιπόν, στο πρώτο δεκαήμερο του Νοέμβρη, μέρα Τετάρτη , στις 11 το πρωί ήμουν μπροστά στην είσοδο του Ορυκτολογικού μουσείου Καμάριζας. (Τετάρτη - Παρασκευή - Σάββατο - Κυριακή 10π.μ. - 13μ.μ.).

Ίσως η ονομασία Καμάριζα να προέρχεται από τις καμάρες των μεταλλευτικών στοών στη περιοχή, ωστόσο από το 1954 ο τόπος ονομάζεται Άγιος Κωνσταντίνος. Τέλος πάντων! Μέσα στο λιθόκτιστο κτίσμα του μεταλλευτικού μουσείου - πιθανότατα κατασκευή του 1880 από τη Γαλλική εταιρία Μεταλλείων Λαυρίου και από το 2006 μουσείο - το πρώτο που θα αντικρίσει ο επισκέπτης είναι ο μηχανισμός λειτουργίας της "Γάβριας". Τα " τύμπανα" τύλιξης των συρματόσκοινων για την κίνηση των δύο ανελκυστήρων μεταφοράς του μεταλλεύματος (ένας κατέβαινε και ένας ανέβαινε), ο ηλεκτροκίνητος μηχανισμός , τα γρανάζια της υποβοήθησης, τα κουζινέτα, το σύστημα πέδησης, αλλά και ένας θησαυρός από δήγματα των μεταλλευμάτων της περιοχής μαζί με τα εργαλεία των μεταλλεργατών.

Και κάτι ακόμα, ίσως το σημαντικότερο. Οι αναφορές στη μεγάλη απεργία του Απρίλη στα 1896: τέσσερεις νεκροί μεταλλεργάτες από τις σφαίρες των χωροφυλάκων!

1. Σπύρος Αγγελόπουλος, 25 ετών, από τη Φθιώτιδα.

2. Γ. Βασιλάκης, 20 ετών, από τη Κρήτη.

3. Θ. Καραπλής, από το Λιδορίκι.

4. Άγνωστος.

Εμ, πως "δένεται το ατσάλι";

H "Γάβρια» (ανελκυστικός πύργος) με τους δύο ανελκυστήρες βρίσκεται στον αύλειο χώρο του μουσείου. Εκεί είναι και το στόμιο του φρέατος Serpieri Νο 1, που διανοίχτηκε το 1880 στην ίδια θέση που υπήρχε το αρχαίο φρέαρ του 5ου αιώνα π.χ. Το πηγάδι είχε βάθος 165m και έπαψε να λειτουργεί το 1973. Είχε 5 πατώματα και συνολικό μήκος στοών 50Km. Στον ίδιο αύλειο χώρο είναι και το βαγονέτο μεταφοράς του μεταλλεύματος προς τη "σκάλα" εκφόρτωσης.

Επόμενος σταθμός στο μνημείο "το άγαλμα των μεταλλωρύχων". (37.723913, 24.012568)Ένα αφιέρωμα στους εργαζόμενους μεταλλεργάτες της Καμάριζας, έργο του γλύπτη Κώστα Γεωργίου. Η χρονιά κατασκευής είναι η ίδια με την ίδρυση του μουσείου (2006).

Μετά πήγα στην "κεκλιμένη στοά παρών". Διαβάζω από το site της LAVREOTIKI GEOPARK:

"Η κεκλιμένη μεταλλευτική στοά "Παρών", μήκους 450 μέτρων, κατασκευάστηκε από τη Γαλλική Μεταλλευτική Εταιρεία του Λαυρίου στις αρχές του 20ού αιώνα και δραστηριοποιήθηκε μέχρι το 1973.

Ήταν η κύρια είσοδος των εργαζομένων στο ευρύτερο μεταλλευτικό τομέα της Καμάριζας, το μεγαλύτερο μεταλλευτικό κέντρο του Λαυρίου. Η στοά είναι σε καλή κατάσταση και μπορείτε να την επισκεφθείτε με οδηγό και με τον κατάλληλο εξοπλισμό.

Μπροστά από την είσοδο της στοάς, μπορεί κανείς να δει το κτίριο του επιστάτη και τις δύο θέσεις φρουράς, όπου πραγματοποιείτο ο έλεγχος της εισόδου και εξόδου των μεταλλωρύχων. Το όνομα "Παρών" προέρχεται από αυτήν του τη χρήση (ότι κάποιος δηλώνει παρών)". https://geoparklavreotiki.gr/metalleftiki-stoa-paron/

Η μεταλλική με πλέγμα, πόρτα εισόδου της στοάς είναι κλειστή με ένα μάνταλο χωρίς λουκέτο. Οπότε αν έχεις οδηγό και κατάλληλο εξοπλισμό όπως λέει και το σημείωμα της LAVREOTIKI GEOPARK μπαίνεις (;). Τώρα τι να σας πω...οδηγό δεν ήβρα, ένα φακό κεφαλής είχα και ένα χειρός με φωτισμό τσιμπλίτι. (Τσιμπλίτες λέγαμε στο Π.Ν τα στραβάδια). Μπήκα όμως! Διαπίστωσα ότι το έδαφος είναι αρκετά επικλινές , οπότε ο ανεπαρκής φωτισμός δεν σου δίνει σωστό υπολογισμό της κλίσης. Όσο κι αν γούρλωνα τα μάτια καταλάβαινα ότι δεν θα τα καταφέρω . Σε σχεδόν απόλυτο σκοτάδι τα μάζεψα για την επιστροφή. Μόνο όταν στο βάθος αντίκρισα το φωτισμό από την είσοδο είπα "ρε, δε πας καλά". Ίσως μια ακόμα πύλη, εκτός από το Ταίναρο και την Αχερουσία θα μπορούσε να ήταν αυτή εδώ στη Καμάριζα ... δεν είχα και χαρόνια. Που ξέρεις όμως, μπορεί σήμερα να περνάνε και οι πιστωτικές!

Μεταλλευτική στοά "Παρών"

Mining tunnel "Paron"

(37.722788, 24.015488)

Μου μένουν δύο ακόμα σήραγγες, τρένου ωστόσο. Η πρώτη, η μικρότερη, η επονομαζόμενη "μαρμάρινη σήραγγα" . Υπέρκομψη, πνιγμένη στα πεύκα όπως όλη η Καμάριζα. Η δεύτερη, η "σήραγγα τρένου Καμάριζας". Κι εδώ βάδιζα στο απόλυτο σκοτάδι. Κι εδώ μια μεταλλική πόρτα βαριάς κατασκευής , σαν κι αυτές στις μεσαιωνικές φυλακές. Αλλά ως δια μαγείας υπάρχει πάντα ένα πέρασμα...θα ξαναέρθω με φακό αντιαεροπορικής εμβέλειας.

Διαβάζω πάλι από το site της LAVREOTIKI GEOPARK:

"Το 1870-1, ένας βιομηχανικός-μεταλλευτικός σιδηρόδρομος κατασκευάστηκε στην Καμάριζα από την εταιρεία Roux-Serpieri-Fressynet et CE, ο οποίος αργότερα θα γινόταν ιδιοκτησία της νέας μεταλλουργικής εταιρείας του Λαυρίου. Αυτή η σιδηροδρομική γραμμή ξεκινούσε από τα εργαστήρια (Λιμάνι Λαυρίου) προς Καμάριζα και Μπερτζέκο. Το έδαφος ήταν άνισο και είχε αναβάσεις και καταβάσεις που έφτασαν τα 20-36 km και είχε ελάχιστη ακτίνα εξήντα (60) μέτρων. Καθώς η γραμμή πέρασε κοντά στην Καμάριζα δημιουργήθηκε μέσα από μια σήραγγα, η οποία είχε έκταση 265,25 μέτρα και αποτελεί ένα έργο που ήταν μοναδικό για εκείνη την εποχή στην Ελλάδα. Αποτελεί το πρώτο τούνελ τραίνου στον ελλαδικό χώρο". (https://geoparklavreotiki.gr/tounel-biomixanikou-trenou-kamariza/).