Κάστρα των Αιτωλών
Castles of the Aetolians
Προσπάθησα να βρω πληροφορίες για το αρχαίο Φίστυο, αλλά δεν έμεινα και πολύ ευχαριστημένος. Ο δήμος Αγρινίου δεν αναφέρει τίποτα για το μνημείο, ούτε και ο δήμος Θέρμου αν και θα πρέπει να πούμε για να μην τον αδικήσουμε (το δήμο Θέρμου) ότι η περιοχή δεν ανήκει σ΄ αυτόν. Ούτε το υπουργείο πολιτισμού μας διαφωτίζει από την ιστοσελίδα του. Όμως έπεσα πάνω σε μια Αγρινιώτικη τοπική εφημερίδα τη "Νέα Εποχή" και σε ένα άρθρο της κ. Ελένης Χωρεάνθη. Σας μεταφέρω ατόφιο λοιπόν το κείμενο της που δημοσιεύεται στη "Νέα Εποχή" και αφορά την αρχαία πόλη Φίστυο.
"Βόρεια και κοντά στη όχθη της λίμνης Τριχωνίδας, επάνω στο δρόμο Δογρής - Νερομάνας, σε απόσταση 1,5 χλμ. από το χωριό Νερομάννα (παλαιό όνομα Σομπονίκος) και 1 χλμ. περίπου βορειοανατολικά της Δογρής, πάνω σε ένα λόφο ύψους 400 μ., με το τοπωνύμιο Παλιομονάστηρο, σώζονται τα ερείπια μιας αρχαίας οχυρωμένης πόλης, πιθανόν του αρχαίου Φιστύου.
Η οχύρωση αυτή (πόλη με ακρόπολη) αναπτύσσεται γύρω από το ερειπωμένο μοναστήρι των Αγίων Αποστόλων (εξ’ ου και το τοπωνύμιο Παλιομονάστηρο), ενώ στην περιοχή της εκκλησίας υπάρχει και μία πηγή, γύρω από την οποία υπάρχουν επίσης αρχαίες λιθόπλινθοι. Η τοποθεσία απέχει από την ακρόπολη της Παραβόλας περίπου 5 χλμ. προς ανατολάς, ενώ βρίσκεται περίπου 9 χλμ. βορειοδυτικά της οχύρωσης του ιερού του Θέρμου.
Ερείπια αρχαίων κτιρίων και τάφοι έχουν βρεθεί μέσα στα όρια της οχύρωσης της πόλης. Αρχαίοι τάφοι έχουν βρεθεί και εξωτερικά (στα ΝΔ) της οχύρωσης. Ανατολικά (απόσταση 200 μ.) και εξωτερικά της οχύρωσης της πόλης, διακρίνονται τα υπολείμματα μίας κυκλικής σε κάτοψη, θολωτής και υπόγειας δεξαμενής. Έχει μέγιστη διάμετρο 4,50 μ. και είναι επιχρισμένη εσωτερικά με υδραυλικό κονίαμα.
Σε απόσταση 2, 6 χλμ. Βόρεια της οχύρωσης της πόλης του αρχαίου Φιστύου και στα ΝΑ της θέσης Κρύο Νερό, βρισκόταν, όπως συμπεραίνεται από το περιεχόμενο των επιγραφών που βρέθηκαν εκεί, εντοιχισμένες στην παλιά εκκλησία της Αγίας Τριάδας, το ιερό της Αφροδίτης Συρίας της εν Φιστύω ή της Φιστυίδος της έν Ιαρίδαις. Αποτελούσε ιερό της πόλης του Φιστύου, ενώ οι επιγραφές που βρέθηκαν εκεί, είναι κυρίως απελευθερωτικές (δούλων) και χρονολογούνται σε μεγάλο βαθμό στο τέλος του 3ου και τις αρχές του 2ου αι. π.Χ."
Ακρόπολη Αρχαίου Φιστύου / Acropolis of Ancient Fistio (38.605209, 21.582206)
Ναός Αγίων Αποστόλων / Church of the Holy Apostles
Βορειανατολική περιτείχιση / ΝΕ wall
Ανατολικό τείχος / East wall
Τώρα θα ρωτήσει κανείς πως το Horizon Levante βρέθηκε εδώ......Για λόγους συντομίας μετά από ένα ωραίο γεύμα με αθερινάκι Τριχωνίδας στα "Ξύλινα" βρήκαμε μια παράκαμψη από τη Δογρή προς Νερομάνα και Καλλιθέα και τυχαία πέσαμε πάνω στο μνημείο (38.605209, 21.582206). Πάλι καλά που ο σύλλογος Νερομανιωτών έχει βάλει μια πινακίδα. Διαφορετικά αν δεν είσαι ντόπιος δεν θα το πάρεις χαμπάρι. Ο δρόμος είναι ασφάλτινος αλλά στενάχωρος και όλο στροφιλίκια.
Κάστρο Βουκάτιου 4ος αιώνας π.Χ. / Voukatio Castle 4th century BC (38.611984, 21.524476)
Πριν το αθερινάκι λοιπόν ήμασταν στο αρχαίο Βουκάτιο (38.611984, 21.524476). Εδώ ο ταξιδιώτης είναι περισσότερο τυχερός. Κάποιες πληροφορίες δίνει ο δήμος, η Wikipedia και βέβαια η "Νέα Εποχή" . Η ακρόπολη του αρχαίου Βουκάτιου είναι πάνω σ΄ ένα λόφο στην κωμόπολη της Παραβόλας Τριχωνίδας και η περιτοίχιση της χρονολογείται από τον 4ο αιώνα π.Χ. Ένας επιβλητικός πύργος σε αρκετά καλή κατάσταση, Βυζαντινής περιόδου, με τρία παράθυρα, δύο πόρτες και είκοσι δόμους. Μέρος των τειχών "φεύγουν τρομαγμένα" κατά τις βόρειες όχθες της Τριχωνίδας. Γλύτωσαν από το Φίλιππο, από τους Φράγκους και τους Οσμανλίδες και τώρα "τρέχουν" μπας και γλυτώσουν από τα καμώματα των νεοελλήνων. Εδώ πάνω, όπως μας λέει και στο σημείωμα του ο δήμος, είναι το σύγχρονο νεκροταφείο. Μάλιστα. Μέσα στον περίβολο της ακρόπολης του Βουκάτιου είναι το νεκροταφείο της πόλης της Παραβόλας. Εδώ στον ίδιο χώρο. Τι να πει κανείς. Μη νομίζετε ότι τη γλύτωσε και ο βυζαντινός ναός της Παναγίας της Παλαιοκαστρίτισσας. Μνημείο της προχριστιανικής περιόδου (1η χιλιετία μ.Χ.). Κι αυτό με τα μεγαφωνάκια του και τα στρατζαριστά του. Μια χαρά. Πάλι καλά που δεν κάνανε και καφενείο για τον καφέ της παρηγοριάς.
Στην κεντρική είσοδο του περιβόλου πάνω στις παραστάδες είναι λαξευμένα διάφορα σύμβολα που δυστυχώς δεν μπόρεσα να βρω πληροφορίες.....είναι πολύ ιδιαίτερα. Ωστόσο η θέα από δω πάνω είναι καταπληκτική. Έχει και πολύ όμορφες τριανταφυλλιές και όπως είμαι σίγουρος ότι το γνωρίζετε, η αίσθηση της όσφρησης δεν μπορεί να "ταξιδέψει". Μπορούν όμως οι εικόνες και τα χρώματα.
Για την Τριχωνίδα και την ευρύτερη περιοχή σας έχουμε μιλήσει εδώ (https://www.geotzan.com/trichonida-lake).
Κάστρο Βουκάτιου (Παραβόλας) ανατολικό τείχος / Voukatio castle east wall
Βυζαντινός πύργος / Byzantine tower
Παναγία του κάστρου / Virgin of castle pfotos: www.agriniosite.gr
Υ.Γ. Λίγα λόγια για την αθερίνα της Τριχωνίδας.
Δε θα μπω σε λεπτομέρειες για να μη σας κουράσω. Ελάχιστα μόνο. Η Τριχωνίδα είναι η μεγαλύτερη φυσική λίμνη της χώρας μας και λένε ότι χωράει ολόκληρη τη Μύκονο. (το ξέρουν αυτό οι Μυκονιάτες;) Πριν πολλά πολλά χρόνια επικοινωνούσε με το Ιόνιο μέσα από το οικοσύστημα του Αχελώου και της Λυσιμαχείας. Σήμερα δεν συμβαίνει αυτό, ωστόσο ένα μικρό ψαράκι (η Αθερίνα της Τριχωνίδας) προσαρμόστηκε στο γλυκό νερό της λίμνης και αναπαράγεται στα νερά της με αποτέλεσμα να αποτελεί ένα από τα κύρια αλιεύματα. Είναι πεντανόστιμο και πάει ταμάμ με τσιπουράκι, κρασάκι η και μπυρίτσα....
Οι ταβέρνες στη Μυρτιά και στη Δογρή το σερβίρουν καθημερινά πλάι στο κύμα (σπάνια έχει κύμα η λίμνη αλλά το λέω για να τη σπάσω στη Μύκονο). Και για να με πιστέψετε για του λόγου το αληθές πάρτε και μία φωτό από παραλία της λίμνης που τύφλα να ΄χουν οι Κυκλάδες. Δε σας λέω που είναι γιατί θα πάμε εμείς το καλοκαίρι και δε θέλουμε πολυκοσμία.....όταν γυρίσουμε θα σας πω τις συντεταγμένες.
publication: 08.04.2021